Umut
New member
Deneme ve Makale: Hangi Anlatım Türleri Kullanılır?
Herkese merhaba! Bugün, yazı türlerinin en önemli ikisinden biri olan deneme ve makale üzerine konuşalım istiyorum. Hani bazen okulda ya da günlük yaşamda yazmamız gereken yazı türleri arasında sıkça karşılaştığımız, ama farklarını tam olarak kavrayamadığımız iki yazı türü var: deneme ve makale. Kimi zaman benzer gibi görünseler de, aslında oldukça farklıdırlar. Hangi anlatım türlerinin kullanıldığını ve bu yazı türlerinin birbirinden nasıl ayrıldığını anlamak, yazma becerimizi geliştirmek adına çok önemli.
Deneme ve Makale: Temel Farklar ve Anlamları
Öncelikle, deneme ve makalenin tanımlarını netleştirelim. Deneme, yazarın kişisel görüşlerini, düşüncelerini ve duygularını ortaya koyduğu, daha özgür ve yaratıcı bir yazı türüdür. Denemede, yazar genellikle bir konu hakkında kendi düşüncelerini, deneyimlerini ve gözlemlerini paylaşır. Bu türde, bireysel bir bakış açısı ve samimi bir dil kullanılır. Yazı, bazen edebi bir dilde olabilir ve daha çok öznellik öne çıkar.
Makale ise, daha objektif bir yazı türüdür ve belirli bir konuda bilgi vermeyi amaçlar. Makale yazarken, yazar genellikle somut verilere, araştırmalara ve kaynaklara dayanır. Yazı, daha bilimsel ya da akademik bir dilde olabilir. Makalede, yazarın kişisel görüşlerinden ziyade, konunun analizi ve sunumu ön planda yer alır.
Deneme ve Makalede Kullanılan Anlatım Türleri
Her iki yazı türü de, belirli anlatım türlerinin kullanımı açısından farklılıklar gösterir. Şimdi, deneme ve makale yazarken hangi anlatım türlerinin ön plana çıktığını inceleyelim.
1. Denemede Kullanılan Anlatım Türleri:
Denemelerde betimleyici, öyküleyici ve düşünsel anlatım türleri yoğun olarak kullanılır. Denemenin en belirgin özelliği, öznel bakış açısı ve kişisel ifade olduğundan, yazar, düşüncelerini genellikle anlatıcı bir şekilde dile getirir. Denemede, bireysel bir düşüncenin, bir hikayenin ya da bir durumun canlı ve özgür bir şekilde betimlenmesi önemlidir.
- Betimleyici anlatım: Yazar, konu hakkında duyusal bilgiler verir ve bir durumu ya da manzarayı anlatırken detaylı bir şekilde betimler. Örneğin, bir yazın denemesinde, yazar yaz mevsiminin duygusal etkilerini betimleyebilir.
- Öyküleyici anlatım: Yazar, bir olay ya da durumu anlatmak için kısa bir hikaye anlatabilir. Bu tür anlatım, denemenin daha akıcı olmasına ve okuyucunun yazarla bağ kurmasına yardımcı olur.
- Düşünsel anlatım: Denemelerde, yazar kendi fikirlerini özgürce dile getirir ve farklı düşünce süreçlerine dair derinlemesine analizler yapar. Bu tür, yazarın kişisel bakış açısını öne çıkarır.
Örneğin, ünlü denemeci Michel de Montaigne, denemelerinde kendi yaşadığı deneyimlerden ve gözlemlerinden yola çıkarak insan doğası hakkında düşüncelerini paylaşmış ve düşünsel anlatım türünü ustaca kullanmıştır.
2. Makalede Kullanılan Anlatım Türleri:
Makalelerde ise, açıklayıcı, tanımlayıcı ve iktibas edici anlatım türleri sıkça kullanılır. Makale, genellikle bilimsel ya da akademik bir dilde yazıldığı için, burada amaç objektif bilgi sunmak ve kanıta dayalı açıklamalar yapmaktır. Yazar, yazdığı konuda, nesnel bakış açısını korur ve tüm iddialarını veri ya da bilimsel araştırmalarla destekler.
- Açıklayıcı anlatım: Makale yazarken, yazar bir kavramı, bir olguyu ya da bir teoriyi açıklamak için açıklayıcı anlatım kullanır. Bu anlatım türü, okuyucuya bir şeyin nasıl çalıştığını ya da ne anlama geldiğini anlaması için net bilgiler sunar. Örneğin, "makale yazarken nelere dikkat edilmesi gerekir?" başlıklı bir yazıda, açıklayıcı anlatım kullanılarak, makale yazma sürecindeki adımlar ve gereksinimler anlatılabilir.
- Tanımlayıcı anlatım: Makalede, belirli bir kavramın ya da terimin anlamı, özellikleri ve kapsamı hakkında tanımlamalar yapılır. Örneğin, "demokrasi" kavramı ele alındığında, önce bu terimin tanımı yapılır, sonra çeşitleri ve tarihsel gelişimi hakkında bilgiler verilir.
- İktibas edici anlatım: Makalede, genellikle başka kaynaklardan alıntılar yapılır. Yazar, kendi görüşlerini oluştururken, daha önce yapılmış araştırmalara ya da bilimsel çalışmalara dayalı görüşlere yer verir. Bu sayede, makale bilimsel dayanaklara sahip olur.
Örneğin, bir eğitim makalesinde, öğretim tekniklerine dair yapılan bilimsel çalışmalara atıfta bulunarak, doğru öğretim yöntemlerinin hangileri olduğu açıklanabilir.
Erkeklerin Stratejik ve Çözüm Odaklı Bakış Açıları
Erkekler, genellikle yazı yazarken daha stratejik ve çözüm odaklı bir yaklaşım sergileyebilirler. Makale yazarken, veriye dayalı, net ve sağlam bir yapıyı tercih ederler. Çoğu zaman, yazılarında bilgi akışını ve mantıksal sıralamayı en verimli şekilde kurmaya çalışırlar. Erkeklerin yazı yazarken daha sistematik bir yaklaşıma sahip oldukları söylenebilir.
Makale yazarken kanıtlar ve örneklerle desteklenen yapılar kurmak, erkeklerin çoğunlukla benimseyeceği yöntemlerden biridir. Ayrıca, yazının sonunda bir çözüm önerisi ya da sonuç bölümü eklemeyi tercih edebilirler.
Örneğin, bir erkek yazarı düşünün; bilimsel bir araştırma makalesi yazıyor ve makalesinde, belirli bir araştırmaya dair istatistiksel veriler ve araştırma bulguları sunuyor. Yazının sonunda ise pratik bir çözüm önerisi veya geleceğe yönelik öngörüler ekliyor.
Kadınların Sosyal ve Duygusal Yaklaşımları
Kadınlar ise genellikle yazılarında daha sosyal ve duygusal bir yaklaşım sergileyebilirler. Deneme yazılarında, kadınlar kişisel duygularını ve toplumsal gözlemlerini ön plana çıkarabilirler. Onlar için yazı, sadece bilgi aktarmak değil, aynı zamanda bir duygu ya da düşünceyi paylaşma aracıdır. Kadınlar, yazılarında başkalarıyla empati kurmayı ve toplumsal sorunlara dikkat çekmeyi severler.
Denemelerinde, kadınlar, kendi deneyimlerini ve gözlemlerini aktararak, okurlarına kişisel bir yolculuk sunar. Yazıları genellikle duygusal yoğunluk taşıyabilir ve bazen okuyucunun kalbine hitap eder. Yazının sonunda bir çözüm önerisi sunmaktan çok, daha çok farkındalık yaratmak ve okurları bir düşünceye sevk etmek amacı güderler.
Örneğin, bir kadın denemeci, toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine yazarken, kendi deneyimlerinden, kadınların toplumdaki rolünden ve toplumsal baskılardan bahsedebilir. Yazının sonunda çözüm sunmak yerine, daha fazla düşünmeyi ve harekete geçmeyi teşvik edebilir.
Sonuç: Deneme ve Makale Arasındaki Farklar ve Tartışma
Deneme ve makale arasındaki farkları anlamak, yazılarınızı daha doğru bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olabilir. Denemeler daha öznel, duygusal ve yaratıcı yazılar olurken, makaleler daha bilimsel, objektif ve açıklayıcıdır. Hem erkeklerin pratik ve stratejik bakış açıları, hem de kadınların empatik yaklaşımları bu yazı türlerini etkileyebilir.
Peki, sizce denemelerde daha fazla duygusal yoğunluk mu olmalı, yoksa makalelerde kişisel bakış açıları ve örnekler daha mı etkili olur? Deneme ve makale yazarken hangi anlatım türlerinin ön plana çıkmasını tercih edersiniz?
Herkese merhaba! Bugün, yazı türlerinin en önemli ikisinden biri olan deneme ve makale üzerine konuşalım istiyorum. Hani bazen okulda ya da günlük yaşamda yazmamız gereken yazı türleri arasında sıkça karşılaştığımız, ama farklarını tam olarak kavrayamadığımız iki yazı türü var: deneme ve makale. Kimi zaman benzer gibi görünseler de, aslında oldukça farklıdırlar. Hangi anlatım türlerinin kullanıldığını ve bu yazı türlerinin birbirinden nasıl ayrıldığını anlamak, yazma becerimizi geliştirmek adına çok önemli.
Deneme ve Makale: Temel Farklar ve Anlamları
Öncelikle, deneme ve makalenin tanımlarını netleştirelim. Deneme, yazarın kişisel görüşlerini, düşüncelerini ve duygularını ortaya koyduğu, daha özgür ve yaratıcı bir yazı türüdür. Denemede, yazar genellikle bir konu hakkında kendi düşüncelerini, deneyimlerini ve gözlemlerini paylaşır. Bu türde, bireysel bir bakış açısı ve samimi bir dil kullanılır. Yazı, bazen edebi bir dilde olabilir ve daha çok öznellik öne çıkar.
Makale ise, daha objektif bir yazı türüdür ve belirli bir konuda bilgi vermeyi amaçlar. Makale yazarken, yazar genellikle somut verilere, araştırmalara ve kaynaklara dayanır. Yazı, daha bilimsel ya da akademik bir dilde olabilir. Makalede, yazarın kişisel görüşlerinden ziyade, konunun analizi ve sunumu ön planda yer alır.
Deneme ve Makalede Kullanılan Anlatım Türleri
Her iki yazı türü de, belirli anlatım türlerinin kullanımı açısından farklılıklar gösterir. Şimdi, deneme ve makale yazarken hangi anlatım türlerinin ön plana çıktığını inceleyelim.
1. Denemede Kullanılan Anlatım Türleri:
Denemelerde betimleyici, öyküleyici ve düşünsel anlatım türleri yoğun olarak kullanılır. Denemenin en belirgin özelliği, öznel bakış açısı ve kişisel ifade olduğundan, yazar, düşüncelerini genellikle anlatıcı bir şekilde dile getirir. Denemede, bireysel bir düşüncenin, bir hikayenin ya da bir durumun canlı ve özgür bir şekilde betimlenmesi önemlidir.
- Betimleyici anlatım: Yazar, konu hakkında duyusal bilgiler verir ve bir durumu ya da manzarayı anlatırken detaylı bir şekilde betimler. Örneğin, bir yazın denemesinde, yazar yaz mevsiminin duygusal etkilerini betimleyebilir.
- Öyküleyici anlatım: Yazar, bir olay ya da durumu anlatmak için kısa bir hikaye anlatabilir. Bu tür anlatım, denemenin daha akıcı olmasına ve okuyucunun yazarla bağ kurmasına yardımcı olur.
- Düşünsel anlatım: Denemelerde, yazar kendi fikirlerini özgürce dile getirir ve farklı düşünce süreçlerine dair derinlemesine analizler yapar. Bu tür, yazarın kişisel bakış açısını öne çıkarır.
Örneğin, ünlü denemeci Michel de Montaigne, denemelerinde kendi yaşadığı deneyimlerden ve gözlemlerinden yola çıkarak insan doğası hakkında düşüncelerini paylaşmış ve düşünsel anlatım türünü ustaca kullanmıştır.
2. Makalede Kullanılan Anlatım Türleri:
Makalelerde ise, açıklayıcı, tanımlayıcı ve iktibas edici anlatım türleri sıkça kullanılır. Makale, genellikle bilimsel ya da akademik bir dilde yazıldığı için, burada amaç objektif bilgi sunmak ve kanıta dayalı açıklamalar yapmaktır. Yazar, yazdığı konuda, nesnel bakış açısını korur ve tüm iddialarını veri ya da bilimsel araştırmalarla destekler.
- Açıklayıcı anlatım: Makale yazarken, yazar bir kavramı, bir olguyu ya da bir teoriyi açıklamak için açıklayıcı anlatım kullanır. Bu anlatım türü, okuyucuya bir şeyin nasıl çalıştığını ya da ne anlama geldiğini anlaması için net bilgiler sunar. Örneğin, "makale yazarken nelere dikkat edilmesi gerekir?" başlıklı bir yazıda, açıklayıcı anlatım kullanılarak, makale yazma sürecindeki adımlar ve gereksinimler anlatılabilir.
- Tanımlayıcı anlatım: Makalede, belirli bir kavramın ya da terimin anlamı, özellikleri ve kapsamı hakkında tanımlamalar yapılır. Örneğin, "demokrasi" kavramı ele alındığında, önce bu terimin tanımı yapılır, sonra çeşitleri ve tarihsel gelişimi hakkında bilgiler verilir.
- İktibas edici anlatım: Makalede, genellikle başka kaynaklardan alıntılar yapılır. Yazar, kendi görüşlerini oluştururken, daha önce yapılmış araştırmalara ya da bilimsel çalışmalara dayalı görüşlere yer verir. Bu sayede, makale bilimsel dayanaklara sahip olur.
Örneğin, bir eğitim makalesinde, öğretim tekniklerine dair yapılan bilimsel çalışmalara atıfta bulunarak, doğru öğretim yöntemlerinin hangileri olduğu açıklanabilir.
Erkeklerin Stratejik ve Çözüm Odaklı Bakış Açıları
Erkekler, genellikle yazı yazarken daha stratejik ve çözüm odaklı bir yaklaşım sergileyebilirler. Makale yazarken, veriye dayalı, net ve sağlam bir yapıyı tercih ederler. Çoğu zaman, yazılarında bilgi akışını ve mantıksal sıralamayı en verimli şekilde kurmaya çalışırlar. Erkeklerin yazı yazarken daha sistematik bir yaklaşıma sahip oldukları söylenebilir.
Makale yazarken kanıtlar ve örneklerle desteklenen yapılar kurmak, erkeklerin çoğunlukla benimseyeceği yöntemlerden biridir. Ayrıca, yazının sonunda bir çözüm önerisi ya da sonuç bölümü eklemeyi tercih edebilirler.
Örneğin, bir erkek yazarı düşünün; bilimsel bir araştırma makalesi yazıyor ve makalesinde, belirli bir araştırmaya dair istatistiksel veriler ve araştırma bulguları sunuyor. Yazının sonunda ise pratik bir çözüm önerisi veya geleceğe yönelik öngörüler ekliyor.
Kadınların Sosyal ve Duygusal Yaklaşımları
Kadınlar ise genellikle yazılarında daha sosyal ve duygusal bir yaklaşım sergileyebilirler. Deneme yazılarında, kadınlar kişisel duygularını ve toplumsal gözlemlerini ön plana çıkarabilirler. Onlar için yazı, sadece bilgi aktarmak değil, aynı zamanda bir duygu ya da düşünceyi paylaşma aracıdır. Kadınlar, yazılarında başkalarıyla empati kurmayı ve toplumsal sorunlara dikkat çekmeyi severler.
Denemelerinde, kadınlar, kendi deneyimlerini ve gözlemlerini aktararak, okurlarına kişisel bir yolculuk sunar. Yazıları genellikle duygusal yoğunluk taşıyabilir ve bazen okuyucunun kalbine hitap eder. Yazının sonunda bir çözüm önerisi sunmaktan çok, daha çok farkındalık yaratmak ve okurları bir düşünceye sevk etmek amacı güderler.
Örneğin, bir kadın denemeci, toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine yazarken, kendi deneyimlerinden, kadınların toplumdaki rolünden ve toplumsal baskılardan bahsedebilir. Yazının sonunda çözüm sunmak yerine, daha fazla düşünmeyi ve harekete geçmeyi teşvik edebilir.
Sonuç: Deneme ve Makale Arasındaki Farklar ve Tartışma
Deneme ve makale arasındaki farkları anlamak, yazılarınızı daha doğru bir şekilde oluşturmanıza yardımcı olabilir. Denemeler daha öznel, duygusal ve yaratıcı yazılar olurken, makaleler daha bilimsel, objektif ve açıklayıcıdır. Hem erkeklerin pratik ve stratejik bakış açıları, hem de kadınların empatik yaklaşımları bu yazı türlerini etkileyebilir.
Peki, sizce denemelerde daha fazla duygusal yoğunluk mu olmalı, yoksa makalelerde kişisel bakış açıları ve örnekler daha mı etkili olur? Deneme ve makale yazarken hangi anlatım türlerinin ön plana çıkmasını tercih edersiniz?